ÖZET

Amaç:

Çölyak hastalığı; genetik yatkınlık zemininde gelişen otoimmün bir enteropatidir. Sessiz ve atipik formları ciddi tanısal sorunlar yaratmaktadır. Bu çalışmada Ege Üniversitesi’nin 2 ayrı öğretim alanında öğrencilere temel bilgiler aktarılıp ardından parmak ucu tarama testi uygulanarak farkındalığın arttırılması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmaya Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Yüksek Okulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nde eğitim gören 170 öğrenciden ulaşılabilen 143’ü ve tıp fakültesi 5. sınıfta rutin pratik uygulama esnasında random 359 öğrenci dahil edilmiştir. Toplam 502 öğrenciye Biocard parmak ucu tarama testi uygulanmıştır. Tarama testi pozitif çıkanlar ESPGHAN 2012 tanı kriterlerine göre değerlendirilmiştir.

Bulgular:

Çalışmaya katılan, yaş dağılımı 17-24 arasında değişen 502 öğrencinin, 259’u kız (%51,5) ve 243’ü erkekti (%49,5). Parmak ucu testi; beslenme ve diyetetik bölümünden 1 kız öğrencide (1/143), tıp fakültesinden, tümü erkek, 3 öğrencide (3/359) pozitif bulundu. Bu öğrencilerden anemi yakınmaları olduğu saptandı. Diğerleri asemptomatikti. Asemptomatik öğrencilerden biri aşırı kiloluydu. Bu 4 öğrenciye rutin hematolojik, biyokimyasal ve serolojik testler uygulandı. Hiçbirinde izole IgA eksikliği saptanmadı. Anti doku transglutaminaz, anti gliadin ve anti endomisyum antikorları pozitif bulundu. Tümünde doudenal mukoza endoskopik olarak hasarlı bulundu. Histopatolojik değerlendirmeler Marsh 3 çölyak hastalığı lehineydi. Tümüne glutensiz diyet başlandı.

Sonuç:

Ege Üniversitesi’nin 2 ayrı bölümünde, ders amaçlı uygulanan tarama testi sonucunda; biyopsi ile doğrulanmış çölyak hastalığı sıklığı %0,8 bulunmuştur. Tanı alan öğrencilerin %50’sinin asemptomatik olması, sessiz formlara dikkat çekmektedir.